Theo số liệu của Cục Trồng trọt thuộc Bộ Nông Nghiệp, tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 40 triệu tấn rơm rạ bị tiêu hủy, vứt bỏ. Đây là nguồn tài nguyên rất lớn chưa được khai thác, sử dụng có hiệu quả.
Theo nhận định của các nhà khoa học, sau mỗi vụ thu hoạch 1ha lúa sẽ thu được 6 tấn rơm rạ, nếu đem đốt sẽ mất khoảng 6 triệu đồng. Cứ mỗi tấn rơm rạ, bà con có thể trồng nấm, sau khi đã trừ chi phí trong thời gian 15 – 20 ngày có thể lãi từ 500.000 – 700.000 đồng. Bã sau khi trồng nấm chế biến thành phân sinh học cao cấp. Ngoài ra, bã nấm còn dùng để nuôi trùn đất, lấy trùn nuôi gia cầm, gia súc và tôm, cá.
Để giải quyết vấn đề này, Công ty CPĐT Tuấn Tú xin gửi đến bà con Phương pháp xử lý rơm rạ để trồng nấm rơm và ủ phân hữu cơ vừa giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường xung quanh nơi sinh sống, vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con.
Hình ảnh: Người dân đốt rơm rạ
I. Ủ rơm rạ để trồng nấm rơm
Trước khi tiến hành xử lý nguyên liệu bà con cần lưu ý nấm rơm phát triển với điều kiện:
- Nhiệt độ: 30-32oC.
- Độ ẩm: 80%.
- Nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm: < 10oC.
- Miền Bắc thích hợp trồng vào 15/4 – 15/9. Miền Nam có thể trồng quanh năm.
- Tùy thuộc diện tích mặt bằng mà chuẩn bị diện tích trồng nấm cho phù hợp: 70 m2 cho 1 tấn rơm rạ.
Rơm rạ được tận dụng để trồng nấm rơm
1. Nguyên vật liệu, bể ngâm cần chuẩn bị
1.1. Nguyên liệu
Để có 1 tấn rơm rạ đủ điều kiện trồng nấm bà con cần chuẩn bị:
STT
| Tên nguyên vật liệu
| Khối lượng (kg)
|
1
| Rơm rạ
| 1000
|
2
| Vôi bột
| 15
|
3
| Bạt đậy đống ủ
|
|
1.2. Bể ngâm nguyên liệu
Bể bằng gạch lát nền xi măng kích thước dài x rộng x cao: 10 x 2 x 0.5 (m). Bà con có thể xây với kích thước khác, tùy thuộc vào diện tích vườn của gia đình.
2. Cách tiến hành
B1: Bơm nước sạch vào bể, mực nước cao 2/3 chiều cao bể.
B2: Cho vôi bột vào bể khuấy đều cho vôi tan hết theo công thức:
STT
| Tên nguyên liệu
| Khối lượng
|
1
| Vôi bột
| 4 kg
|
2
| Nước sạch
| 1 m3
|
B3: Cho rơm rạ vào bể ngâm. Sau đó, dùng chân dậm chặt rơm vào nước vôi để nước vôi ngấm kỹ vào rơm. Kiểm tra bằng cách xé sợi rơm rạ, có nước bên trong là đạt yêu cầu.
Lưu ý: Bà con cần phải để nước ngấm kỹ vào rơm rồi vớt ra. Nếu nước không ngấm kỹ sẽ ảnh hưởng đến quá trình ủ, sự phát triển của hệ vi sinh vật.
B4: Vớt rơm rạ đã ngâm kỹ ra khỏi bể tạo thành đống ủ cao 1,5 – 1,8 m rồi đậy bạt lên đống ủ cách nền 10 – 15 cm. Bà con kiểm tra độ ẩm của rơm rạ bằng cách dùng tay vắt nguyên liệu. Nếu nước chảy qua kẽ tay là đạt yêu cầu.
B5: Sau 3 - 4 ngày, nguyên liệu đã chín bà con dỡ đống ủ phân riêng nguyên liệu ẩm và nguyên liệu khô.
B6: Kiểm tra độ ẩm của nguyên liệu giống B4. Nếu quá khô thì bà con tưới thêm nước vào.
B7: Tạo luống trồng nấm theo kích thước rộng x cao: 45 x 35 (cm). Chiều dài luống phụ thuộc vào chiều dài sân trồng nấm.
II. Xử lý rơm rạ thành phân hữu cơ
Người dân tận dụng rơm rạ để ủ phân hữu cơ
1. Nguyên liệu, dụng cụ cần chuẩn bị
Để làm 1 tấn phân bón hữu cơ bà con cần chuẩn bị:
1.1. Về nguyên liệu
STT
| Tên nguyên vật liệu
| Số lượng
|
| 1 | Rơm rạ khô
| 1000 kg
|
| 2 | Phân urê/ Phân NPK (5-10-3)
| 5 kg |
| 3 | Phân supe lân dạng bột
| 5 kg
|
| 4 | Phân kali đỏ (60%)
| 3 kg
|
| 5 | Phân chuồng (Nếu có)
| 300 kg
|
| 6 | Chế phẩm sinh học EM
| 5 lít
|
| 7 | Rỉ đường
| 5 kg
|
| 8 | Vôi bột
| 10 kg |
1.2. Về dụng cụ
- Bạt: Dùng để đậy lên đống phân ủ tránh nắng mưa và đảm bảo nhiệt độ của đống ủ.
- Cân: Định lượng chính xác các thành phần cho vào đống ủ.
- Cuốc, xẻng: Đảo trộn đống ủ.
- Thùng ô doa: Tưới chế phẩm và tưới nước để đảm bảo độ ẩm của đống ủ.
- Vị trí ủ: Để đảm bảo cho các quá trình hoạt động của vi sinh vật được tiến hành thuận lợi, nơi ủ phân phải có nền không thấm nước, cao ráo, tránh ứ đọng nước mưa. Làm nền ủ có độ dốc và hệ thống rãnh xung quanh. Dùng nước phân ở hố này tưới lại đống phân để giữ độ ẩm cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho tập đoàn vi sinh vật hoạt động. Việc thu nước rất quan trọng khi ủ để dùng nước tưới lại đống ủ.
2. Các bước tiến hành
B1: Băm nhỏ rơm rạ 5-10 cm để rút ngắn thời gian ủ.
Bà con sử dụng Máy băm rơm, vỏ dừa 3A4Kw để băm nhỏ rơm rạ của Công ty CPĐT Tuấn Tú cung cấp trên toàn quốc.
Máy băm rơm, vỏ dừa 3A4Kw giúp bà con băm rơm thành đoạn ngắn nhanh chóng
B2: Trộn đều rơm rạ đã băm nhỏ với phân chuồng, phân supe lân, vôi bột, phân kali đỏ. Rồi dùng chang dàn mỏng hỗn hợp nguyên liệu đã trộn dày khoảng 20 – 30 cm.
B3: Pha loãng chế phẩm EM1 theo công thức:
Chế phẩm EM1
| Rỉ mật
| Phân ure
| Nước
|
5 lít
| 5 kg
| 5 kg
| 200 lít
|
Lưu ý:
- Công thức dùng cho ủ 1 tấn rơm rạ.
- Hiện Công ty CPĐT Tuấn Tú đang cung cấp chế phẩm EM1, rỉ mật trên toàn quốc.
B4: Tưới đều chế phẩm EM1 đã pha loãng ở B3 lên lớp nguyên liệu được dàn mỏng ở B2. Tiếp tục làm như vậy cho đến khi đống ủ cao khoảng 1,2 – 1,5m. Sau đó đậy bạt lên trên đống ủ.
B5: Sau 3 – 4 ngày đầu tiên bà con kiểm tra nhiệt độ đống ủ. Lúc này, nhiệt độ khoảng 50 - 60oC là đạt (lúc này, các loại vi sinh vật phân giải chất hữu cơ phát triển nhanh và mạnh. Các loài vi sinh vật háo khí chiếm ưu thế).
Khi đảo trộn xong lần đầu tiên thì bà con đảo trộn 7 ngày/ lần. Sau 30 - 40 ngày là bà con có phân hữu cơ để sử dụng.
Lưu ý: Nhiệt độ đống phân ủ sẽ tăng mạnh trong giai đoạn 10 ngày đầu sau ủ (nhiệt độ có thể đạt 60oC) và sau đó sẽ giảm dần xuống nhiệt độ môi trường.
Khi nhiệt độ tăng quá cao bà con mở bạt ra tưới thêm nước để giảm nhiệt độ đống ủ xuống. Vì nếu nhiệt độ cao sẽ làm mất dinh dưỡng (dinh dưỡng đạm), vi sinh vật chết nhiều, khả năng phân giải chậm hơn.
Mong muốn giúp đỡ bà con giải quyết vấn đề rơm rạ sau khi thu hoạch để cải thiện môi trường xung quanh.
Chúc bà con thành công!
Video giới thiệu máy băm rơm làm nấm 3A4Kw
Công ty CPĐT Tuấn Tú
VPGD Miền Bắc: Số 2, ngõ 2, đường Liên Mạc, phường Liên Mạc, quận Bắc Từ Liêm, TP. Hà Nội.
Hotline: (024)22 05 05 05 - 0916 478 186
Chi nhánh Miền Nam: 129/17D Đường Lê Đình Cẩn, Khu phố 6, Phường Tân Tạo, Quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh.
Hotline: 0945 796 556 - 0984 930 099
Email: maylamdatvn@gmail.com
Website: maylamdat.vn
Fanpage: facebook.com/maylamdat3A/